Η αγαπημένη μας συνήθεια, ο καφές, μοιάζει να μετατρέπεται σε είδος πολυτελείας, καθώς οι τιμές του αναμένεται να εκτοξευθούν το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι αυξήσεις στα ράφια των σουπερ μάρκετ και στα καφέ θα αγγίξουν το 15% έως 20%, φέρνοντας τον καφέ σε “απόσταση αναπνοής” από τα 3 ευρώ για τον φρέντο εσπρέσο.
Σήμερα, ο φρέντο εσπρέσο για takeaway κυμαίνεται από 2 έως 2,20 ευρώ, ενώ με τις επερχόμενες ανατιμήσεις, η τιμή του προβλέπεται να αγγίξει τα 2,40 έως 2,60 ευρώ. Ο φρέντο καπουτσίνο, που σήμερα κοστίζει από 2,20 έως 2,40 ευρώ, αναμένεται να φτάσει στα 2,60 έως 2,90 ευρώ.
Η άνοδος των τιμών οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:
- Διεθνείς Τιμές: Η διεθνής τιμή του καφέ έχει εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά, αγγίζοντας επίπεδα που δεν είχαμε δει εδώ και δεκαετίες.
- Αύξηση Χρηματιστηριακής Αξίας: Η χρηματιστηριακή αξία του καφέ έχει αυξηθεί κατά 74% στους τελευταίους 6 μήνες, αντικατοπτρίζοντας την αυξημένη ζήτηση και τις μειωμένες προσφορές.
- Κόστος Παραγωγής: Το αυξημένο κόστος παραγωγής, μεταφοράς και ενέργειας επηρεάζει άμεσα τις τελικές τιμές.
Πέρα από τις ανατιμήσεις, η αγορά του καφέ ενδέχεται να δει και αλλαγές στην ποικιλία και τη διαθεσιμότητα.
Ενδεικτικά, οι καφετέριες ίσως χρειαστεί να στραφούν σε πιο οικονομικές ποικιλίες καφέ ή να μειώσουν τις μερίδες, ενώ η έλλειψη συγκεκριμένων ποικιλιών καφέ.
Ας αναφέρουμε χαρακτηριστικά ένα παράδειγμα. Τον Ιανουάριο του 2024 η τιμή για την γνωστή ποικιλία καφέ Robusta ανερχόταν στα 2.689 δολάρια ο τόνος, ενώ τον Μάιο του ’24 η αύξηση υπολογίζεται στο 50% και αγγίζει τα 4.500 δολάρια ο τόνος.
Ποιες είναι οι αιτίες για τις αυξήσεις στην τιμή του καφέ;
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Αναστάσιο Γιαγκόγλου, οι βασικές αιτίες είναι:
- Λειψυδρία στο Βιετνάμ: Το Βιετνάμ, η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα καφέ στον κόσμο, πλήττεται από έντονη ξηρασία, η οποία έχει μειώσει δραστικά την παραγωγή Robusta, μίας δημοφιλούς ποικιλίας καφέ. Η μείωση της προσφοράς έχει εκτοξεύσει την τιμή της Robusta κατά 50%.
- Επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία: Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει σημαντικά την εφοδιαστική αλυσίδα και έχει εκτοξεύσει το κόστος ενέργειας και μεταφοράς. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην τελική τιμή του καφέ.
- Αύξηση ζήτησης: Παράλληλα με τις μειωμένες προσφορές, η παγκόσμια ζήτηση για καφέ παραμένει σταθερή ή και αυξανόμενη. Η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με την μειωμένη προσφορά οδηγεί σε περαιτέρω άνοδο των τιμών.
-
Κλιματική Αλλαγή: Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει δραστικά την καλλιέργεια καφέ στο μέλλον, με μείωση της παραγωγής και αλλοίωση της γεύσης.
• Στενά του Ορμούζ: Η ένταση στην περιοχή των Στενών του Ορμούζ αναγκάζει τα πλοία που μεταφέρουν Robusta να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής. Αυτό αυξάνει σημαντικά το κόστος μεταφοράς (ναύλα, ασφάλιστρα) και προκαλεί καθυστερήσεις στις παραδόσεις, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο την τελική τιμή.
Στην Ελλάδα, οι αυξήσεις επηρεάζονται και από:
- Αύξηση του ΦΠΑ: Η αύξηση του ΦΠΑ από 13% σε 22% τον Ιανουάριο του 2024 έχει επιβαρύνει επιπλέον το κόστος του καφέ.
- Κόστος λειτουργίας: Οι ελληνικές καφετέριες αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος λειτουργίας, λόγω της ανόδου των τιμών στην ενέργεια, τα ενοίκια και τα υπόλοιπα υλικά.
Οι αυξήσεις στην τιμή του καφέ οφείλονται σε συνδυασμό παραγόντων στην παγκόσμια αγορά και στην Ελλάδα. Η κλιματική αλλαγή και η γεωπολιτική αστάθεια στα Στενά του Ορμούζ ασκούν επιπλέον πιέσεις στις τιμές του καφέ. Η μείωση της παραγωγής Robusta, οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η αυξημένη ζήτηση, η αύξηση του ΦΠΑ και το αυξημένο κόστος λειτουργίας οδηγούν σε άνοδο των τιμών. Παράλληλα, ο κ. Γιαγκόγλου υπογραμμίζει την ουσιαστική συμβολή του ΕΦΚ στο τελικό κόστος, προτείνοντας την μείωσή του ως μέτρο ανακούφισης για τους καταναλωτές.
